Sinds we naar Drenthe zijn verhuisd en de diagnose dementie definitief is, vertoon ik me in de digitale wereld vooral op Facebook. Daar deel ik de hoogtepunten uit ons leven, als iets om te koesteren en een herinnering voor later. Het is een vluchtig medium.
Wat je niet ziet is het verdriet en de angst bij hem en bij mij. Dat hoeft ook niet. Wat mij betreft is daar de publieke ruimte van het internet niet voor. Die dingen deel je met familie, vrienden, lieve buren en zorgzame professionals. Maar afgelopen dinsdag is er iets wezenlijks veranderd en ik voel een sterke behoefte om dat te delen.

Het was schitterend weer en een mooie dag voor een bezoek aan de Tuinen van Mien Ruys in Dedemsvaart. Een kalme, landelijke rit vanuit Vledder. Paul onderging met zichtbaar genoegen de rust en schoonheid van de tuinen. We sloten de middag af met een hapje en drankje aan de Brink in Ruinen. Een pracht dag tot dan.
Al wat langer gaan Paul zijn gedachten terug naar zijn moeder, die 24 jaar geleden op 91-jarige leeftijd is overleden. Tientallen malen per dag en ook ’s nachts hoor en bevestig ik hoe lief zij was. Maar zij was nog steeds in het verleden.
Toen we dinsdag thuiskwamen, sloeg het verdriet toe. Ma-tje, zoals hij haar noemt, is maar pas overleden en Paul rouwt om haar, alsof het gister was. In Paul zijn brein heeft het verleden zich op een meedogenloze manier vermengd met het heden. Een jongen huilt om zijn moeder die zojuist is heengegaan.
Als ik hem uit wil leggen dat Ma al 24 jaar dood is, vraagt hij zich af hoe het kan dat hij dat al die tijd niet geweten heeft en ik vertel hem dat we nog in maart van dit jaar het graf van zijn ouders in Den Haag hebben bezocht en ik laat hem de foto’s zien van 3 jaar geleden, toen we er ook waren.

Maar het beklijft niet. Tijd is een concept geworden, waarvan hij de betekenis niet meer kent. Dagen, maanden, seizoenen zijn al langer geen begrippen meer die betekenis hebben, maar daar valt prima mee te leven en wat doet het er toe als hij steeds weer vraagt hoe laat het is en welke dag.
Maar dit van zijn moeder gaat dieper. De man die ik al die jaren naast mij had verdwijnt steeds meer in de nevelen van een verleden dat ik niet met hem deel, terwijl de beelden uit dat verleden zich steeds meer aan hem opdringen. Flarden van een leven dat voorbij is, maar zich voordoen als de dagelijkse realiteit.
Ik verwonder me over het toch langzaam verlopend proces en huil om het verlies en vrees de dag dat hij me zal verwarren met zijn moeder.


Plaats een reactie